De komst van windmolens roept bij veel mensen vragen op. Dat snappen we heel goed. Daarom hebben we hieronder de veelgestelde vragen op een rij gezet. Wil je meer weten over coöperatie Naoberwind? Bekijk dan het pdf-bestand ‘Waarom coöperatie Naoberwind’ voor extra achtergrondinformatie.
Waarom zijn jullie begonnen met coöperatie Naoberwind?
We zijn begonnen met coöperatie Naoberwind omdat we niet naïef willen zijn: het is heel moeilijk om de komst van windmolens in zoekgebied K tegen te houden. Al sinds 2022 bereiden we ons daarom voor om zélf de regie te nemen, mocht het zover komen. Tijdens bijeenkomsten met inwoners werd duidelijk: als die windmolens er toch komen, dan moeten we het zélf en samen doen. Onze coöperatie is van en voor inwoners, met een bestuur en ook andere vrijwilligers uit de regio. We werken samen met ervaren partners aan plannen voor lokaal eigendom, zeggenschap en participatie.
Kunnen we de komst van de windmolens nog tegenhouden?
Het is vrijwel onmogelijk om de komst van windmolens in zoekgebied K nog tegen te houden. In 2015 tekende Nederland het Klimaatakkoord van Parijs, en daaruit volgde het Nederlandse Klimaatakkoord van 2019. Hierin zijn afspraken gemaakt over duurzame energieopwekking. Deze zijn per regio uitgewerkt in de Regionale EnergieStrategieën (RES), waaronder die van de Achterhoek. Hoewel gemeenten daar in overleg aan meewerkten, voelde dit voor veel inwoners als een besluit dat buiten hen om genomen werd. Inmiddels hebben de gemeenteraden van Oost Gelre en Berkelland het beleid voor grote windmolens vastgesteld. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor concrete plannen.
Waarom komen de windmolens juist hier?
De windmolens komen hier omdat zoekgebied K onderdeel is geworden van de regionale afspraken voor duurzame energieopwekking, vastgelegd in de Regionale EnergieStrategie (RES) van de Achterhoek. De Achterhoek is één van de 30 energieregio’s in Nederland. Binnen deze regio zijn locaties aangewezen waar windenergie gerealiseerd zou kunnen worden, waaronder zoekgebied K. Deze aanwijzing is in overleg gebeurd met gemeenten, provincie, waterschappen en netwerkbedrijven. Hoewel er openbare bijeenkomsten zijn geweest, raakten veel inwoners pas echt betrokken toen duidelijk werd dat de maatregelen directe impact op hun omgeving zouden hebben.
Wat is het voordeel als we zelf een windpark realiseren en beheren?
Door als coöperatie zelf een windpark te realiseren en beheren, behouden we als inwoners de zeggenschap over wat er in onze leefomgeving gebeurt. We kunnen zelf meebeslissen over het ontwerp en de uitvoering. Zo beperken we zoveel mogelijk de overlast voor de omgeving en hebben oog voor natuur en milieu. De opbrengsten blijven in de regio, in plaats van naar commerciële partijen te vloeien. Zo voorkomen we dat wij met de lasten blijven zitten terwijl de winsten elders terechtkomen. Veel agrariërs in de buurt hebben al slechte ervaring met de druk van commerciële ontwikkelaars op hen uitoefenen. Door samen te werken, met inwoners, grondeigenaren en partners als Windunie, bouwen we aan een lokaal gedragen en eerlijk project.
Wat betekent de goedkeuring van het gemeentelijk beleid voor de toekomst van Naoberwind?
De gemeenteraden van Berkelland en Oost Gelre hebben in april 2025 ingestemd met het beleid voor grote windmolens. Daarmee wordt straks zoekgebied K officieel opengesteld voor initiatiefnemers, nadat ook de verordening ‘lokaal eigendom’ én de nieuwe landelijke milieunormen voor windparken zijn vastgesteld. Voor Naoberwind betekent dit dat we ons initiatief dan concreet kunnen gaan uitwerken en indienen. We gaan breder communiceren, meer leden werven en toewerken naar een gedragen plan voor lokaal eigendom.
Wie neemt uiteindelijk het besluit over of het windpark er komt?
De gemeenteraad heeft het beleid vastgesteld, maar de daadwerkelijke vergunningverlening en realisatie van het windpark gebeurt in volgende stappen. Ontwikkelaars (zoals Naoberwind en eventuele andere partijen) dienen plannen in. De gemeenten beoordelen deze plannen aan de hand van vastgesteld beleid, de aanvullende verordening ‘lokaal eigendom’ en landelijke milieunormen.
Waarom is het project tot nu toe alleen binnen zoekgebied K gecommuniceerd?
We hebben ervoor gekozen om in de beginfase alleen met inwoners van zoekgebied K te communiceren, om het initiatief klein, zorgvuldig en lokaal gedragen te houden. Zo konden we de coöperatie samen met hen vormgeven. Nu het gemeentebeleid is vastgesteld, zullen we breder gaan communiceren in Berkelland en Oost Gelre.
Wat is lokaal eigendom en waarom is het belangrijk voor Naoberwind?
Lokaal eigendom betekent dat de mensen die rondom het zoekgebied wonen mede-eigenaar zijn van het windpark. Dit zorgt voor zeggenschap, betrokkenheid en dat opbrengsten terugvloeien naar de regio. Bij Naoberwind is het streven om het windpark voor 90% in handen van de coöperatie te houden. Zo voorkomen we dat commerciële partijen van buitenaf bepalen wat er gebeurt en profiteren van de opbrengsten.
Hoe zit de coöperatie organisatorisch in elkaar?
De coöperatie wordt geleid door een bestuur van zeven mensen, allemaal woonachtig in de gemeenten Berkelland of Oost Gelre, waarvan drie uit het zoekgebied K zelf. Veel van hen hebben ervaring met of affiniteit voor duurzame energie en zijn ook betrokken bij andere energiecoöperaties. Daarnaast is er een tweede ring van betrokken vrijwilligers, waaronder o.a. een huisarts, advocaat, projectmanager bij het waterschap, lid van de weidevogelvereniging, communicatiespecialist, subsidiespecialist en technisch ingenieur. Ook zij wonen allemaal in de gemeenten Berkelland en oost Gelre, adviseren het bestuur en helpen met specifieke taken. Belangrijke beslissingen worden genomen in de algemene ledenvergadering (ALV), waarin de leden – tot nu toe voornamelijk bewoners uit het zoekgebied – formeel zeggenschap hebben. Inhoudelijk werkt de coöperatie samen met Windunie, en zoekt zij nauwe betrokkenheid van bewoners, grondeigenaren en lokale ondernemers.
Wat is de rol van grondeigenaren in het project?
De grote windmolens komen op grond van lokale agrariërs. Een groep van circa 30 grondeigenaren heeft zich verenigd en besloten om voorlopig niet te tekenen bij commerciële partijen. Zij hebben inmiddels bijna allemaal de intentieovereenkomst met Naoberwind getekend, omdat zij het belangrijk vinden dat het initiatief vanuit de gemeenschap komt. Deze samenwerking is cruciaal voor de ontwikkeling van een lokaal windpark.
Met welke partners werkt Naoberwind samen?
Naoberwind werkt samen met Windunie, een ervaren ontwikkelaar van coöperatieve windprojecten. Windunie wordt voor 10% mede-eigenaar van het project. Daarnaast werken we inhoudelijk samen met EnergieSamen, de landelijke koepelorganisatie voor energiecoöperaties en met Agem Energie Experts, een regionale partner met veel kennis over de energietransitie in de Achterhoek.
Is Naoberwind winstgericht?
Nee, Naoberwind is geen winstgerichte organisatie. Het is een coöperatie zonder winstoogmerk, opgericht door en voor inwoners uit de regio. Eventuele opbrengsten uit het toekomstige windpark komen ten goede aan de lokale gemeenschap, bijvoorbeeld in maatschappelijke doelen of verduurzaming van de leefomgeving. Door te kiezen voor coöperatief eigendom (90% in handen van Naoberwind) behouden de leden van de coöperatie zeggenschap over de verdeling van de opbrengsten. De structuur is zo ingericht dat commerciële winstmaximalisatie wordt voorkomen en de gemeenschap centraal staat.
Kan ik lid worden van Naoberwind?
Ja, je kunt lid worden van coöperatie Naoberwind. In de opstartfase is bewust gekozen om het initiatief klein en lokaal te houden en alleen binnen zoekgebied K te communiceren. Leden kunnen actief meedenken, stemmen tijdens ledenvergaderingen en mogelijk in de toekomst ook financieel participeren. Nu het gemeentelijk beleid is vastgesteld en het initiatief breder wordt gecommuniceerd, is het de bedoeling om ook leden te werven uit de rest van de gemeenten Berkelland en Oost Gelre.
Hoe blijf ik op de hoogte?
Je blijft op de hoogte via onze website, sociale media en via onze nieuwsbrief. Daarnaast publiceren we updates in de lokale pers. Naoberwind organiseert regelmatig informatieavonden, inloopbijeenkomsten en gesprekken in kleinere setting om bewoners en leden te informeren. We hechten veel waarde aan dialoog en luisteren actief naar de vragen en zorgen van inwoners.